Byw ar gyllideb

Y cam cyntaf wrth gymryd rheolaeth o’ch arian yw cyfrifo eich costau byw, yn cynnwys gwybod beth sy’n dod i mewn, beth sy’n mynd allan a phryd.

Mae llunio cyllideb yn rhoi darlun clir i chi o ble mae eich arian yn mynd, ac yn dangos i chi ble gallai cyfle fodoli i chi arbed arian.

Bydd hefyd yn eich helpu i weld p’un ai ydych yn byw o fewn eich incwm ai peidio.

Gall fod yn anodd newid faint o arian sydd gennych yn dod i mewn, ond mae gennych fwy o reolaeth dros beth sy’n mynd allan.

Er y gallai fod yn bosibl torri costau, bydd rhai biliau'n aros yn gyson a dylid eu blaenoriaethu. Mae'r rhain yn cynnwys:

• Treth Cyngor neu Ardrethi yng Ngogledd Iwerddon
• Trwydded Teledu
• Cynhaliaeth plant
• biliau nwy a thrydan
• Treth Incwm, Yswiriant Gwladol a TAW
• morgais, rhent ac unrhyw benthyciadau wedi eu gwarantu yn erbyn eich cartref
• cytundebau hurbwrcas, os yw'r hyn rydych yn prynu yn hanfodol.

Gallwch dorri cannoedd o bunnoedd oddi ar eich gwariant trwy newid darparwyr gwasanaethau a chwilio am gynnig gwell ar lawer o bethau, yn cynnwys eich siopa a gwyliau.

Mae’n haws nag y gallech feddwl i wirio eich bod yn cael yr holl fudd-daliadau y mae gennych hawl iddynt os ydych ar incwm isel.

Mae rhai budd-daliadau’n daliadau unwaith ac am byth i helpu gyda set benodol o amgylchiadau fel tywydd oer. Mae rhai eraill, fel Cymhorthdal Incwm, yn ychwanegu at eich incwm rheolaidd

Mewn rhai amgylchiadau, mae’n bosibl y gallwch gael benthyciad di-log gan y llywodraeth i’ch helpu i gael dau ben llinyn ynghyd ar adeg anodd.

Os ydych ar incwm isel ac yn hawlio budd-daliadau mae’n bosibl y gallwch gael Benthyciad Trefnu di-log oddi wrth y Gronfa Gymdeithasol.

Gall hyn helpu gyda phethau fel:

• treuliau teithio
• dillad neu esgidiau
• dodrefn neu offer at y tŷ
• arian i’ch helpu i chwilio am neu ddechrau gwaith
• gwella, cynnal a chadw neu ddiogelu eich cartref
• rhent o flaen llaw neu dreuliau symud ar gyfer cartref newydd.

Byddwch yn ofalus dros ben gyda mathau eraill o fenthyciadau.

Gall pethau fel benthyciadau diwrnod cyflog, benthyciadau llyfr log a benthyca ar stepen drws ymddangos fel ateb parod, ond gallant waethygu sefyllfa sydd eisoes yn un anodd.

Yn aml, maent yn ddull drud iawn o fenthyca arian – felly ceisiwch bob amser i ganfod ffyrdd eraill o fenthyca.

Gofynnwch i’ch teulu a allant eich helpu, neu ystyriwch ymuno ag undeb credyd.

Mae Undebau Credyd wedi eu sefydlu er mwyn cynnig gwasanaethau bancio i bobl a fyddent, fel arall, yn ei chael yn anodd eu cyrchu.

Yn aml, mae cysylltiad rhwng cael trafferth gydag arian a lles meddyliol gwael.

Gall teimlo'n isel ei gwneud yn anodd rheoli arian. A gall poeni amdano wneud i chi deimlo'n waeth byth.