Sut i leihau eich biliau ynni

Mae biliau ynni yn uchel iawn ar y foment, ond mae ambell beth y gallwch ei wneud i gadw’ch costau mor isel â phosibl.

Fel arfer mae’n rhatach i dalu trwy Ddebyd Uniongyrchol ac ni fydd rhaid i chi boeni am fethu taliadau.

Mae’n swnio’n amlwg, ond po leiaf o ynni a ddefnyddiwch po rataf fydd eich biliau.

Mae yna ddigon o awgrymiadau a thriciau i dorri'ch defnydd. Rydym wedi rhestru rhai isod.

Dyma rai syniadau cyflym i'ch helpu i dorri'n ôl:

• Caewch eich llenni a defnyddiwch rimynnau drafft i atal gwres rhag dianc.
• Defnyddiwch eich peiriant golchi dillad neu’ch peiriant golchi llestri ar dymheredd is, neu rhowch nhw ar y gosodiad ‘eco’ – a pheidiwch â rhoi’r golch ymlaen pan nad oes gennych lwyth llawn.
• Dewch i'r arfer o ddiffodd goleuadau pan fyddwch yn gadael ystafell a diffodd eitemau trydanol yn hytrach na'u gadael yn y modd segur.

Gwell insiwleiddio, boeler newydd, paneli solar. Mae nifer o opsiynau a allai eich helpu i chi arbed hyd at £250 y flwyddyn. Efallai byddwch am edrych ar grantiau effeithiolrwydd ynni i wneud eich cartref yn fwy ynni-effeithlon. 

Os oes gennych fesurydd rhagdaledig traddodiadol, byddwch yn cael un daleb neu Special Action Message (SAM) y mis am chwe mis i'w ddefnyddio tuag at y top-ups. Bydd y talebau'n cael eu hanfon atoch yn wythnos gyntaf y mis gan ddefnyddio'r manylion cyswllt sydd gan eich cwmni ynni ar ffeil. Gwnewch yn siŵr bod eich e-bost, eich rhif ffôn a'ch cyfeiriad wedi'u diweddaru fel nad ydych yn colli allan. Ar ôl i chi gael eich taleb, gallwch eu defnyddio lle byddech fel arfer yn mynd i ychwanegu ati, fel yn Swyddfa'r Post neu siop gyda pheiriant PayPoint.   

Nid oes angen i chi wneud cais am hyn, os nad oes gennych fesurydd rhagdaledig bydd y gostyngiad yn cael ei ychwanegu at eich bil yn awtomatig a bydd cwsmeriaid sy’n talu ymalen llaw yn cael eu talebau wedi’u hanfon atynt neu SAMs heb angen gofyn amdanynt. Anwybyddwch unrhyw negeseuon testun sgam, galwadau neu negeseuon e-bost sy'n dweud wrthych eu bod angen eich manylion banc ar gyfer y gostyngiad.

Yn ogystal â hynny, bydd pob cartref yng Ngogledd Iwerddon yn derbyn taliad un tro o £600 i helpu gyda'u biliau ynni, gyda'r taliadau, yn dechrau ym mis Ionawr. Bydd y gefnogaeth yn cyfuno gwerth £400 o gefnogaeth gan y Cynllun Cymorth Biliau Ynni Gogledd Iwerddon (EBSS NI) a £200 o dan y cynllun Taliad Tanwydd Amgen (AFP) ar gyfer defnyddio tanwydd oddi ar y grid fel LPG neu olew gwresogi.

Bydd y Taliad Tanwydd Amgen ar gael i bob cartref yng Ngogledd Iwerddon, nid dim ond y rhai sy'n defnyddio tanwydd oddi ar y grid.

Bydd cwsmeriaid sy'n talu trwy gwmni Debyd Uniongyrchol yn cael y £600 i'w cyfrif banc yn uniongyrchol. Bydd cwsmeriaid eraill yn cael taleb i adbrynu'r taliad o £600.

Gwiriwch pa grantiau arbed ynniYn agor mewn ffenestr newydd y gallech ei gael ar wefan Simple Energy Advice

Rhowch eich cod post i ddarganfod sut allwch wella effeithlonrwydd ynni eich cartref drwy ddefnyddio cyfrifiannell Simple Energy AdviceYn agor mewn ffenestr newydd

Darganfyddwch fwy am y Grant Cartrefi Gwyrdd, a chynlluniau tebyg ar gael yng Nghymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon, yn ein canllaw Sut i dalu am welliannau cartref.

Mae mesurydd rhagdaledig yn gweithio fel tariff ‘talu wrth fynd’ ar gyfer nwy neu drydan. Mae rhaid i chi dalu am yr ynni cyn y gallwch ei ddefnyddio.

Golyga hynny rhoi arian yn uniongyrchol i mewn i’ch mesurydd, yn defnyddio allwedd mesurydd trydan neu nwy, tocynnau neu, mewn rhai achosion talu ar-lein.

Prif fantais mesuryddion rhagdaledig yw na fyddwch yn gwario mwy nag sydd gennych. Ond hefyd, dyma un o’r ffyrdd mwyaf costus o brynu ynni.

Os oes gennych fesurydd rhagdaledig, gallwch newid o hyd ond ar hyn o bryd i’r rhan fwyaf o bobl bydd yn well aros lle rydych gan fod prisiau wedi’u capio i ddim mwy na £2,500 y flwyddyn os ydych yn ddefnyddiwr cyffredin.

Os ydych eisiau, neu’n gorfod cadw at, fesurydd rhagdalu – gallwch wirio o hyd i weld a oes bargen ratach y gallwch newid iddi.

Os oes, ni fydd yr un o'r chwech mawr yn codi tâl i newid i fesurydd credyd a all fod yn rhatach.

Mae'n debyg y bydd rhaid i chi gael gwiriad credyd a bydd angen i'ch cyfrif ynni fod yn rhydd o ddyled.

Gall mesurydd deallus eich helpu i olrhain eich defnydd o ynni fel y gallwch geisio lleihau faint rydych yn ei ddefnyddio a phryd.

Mae newid i fargeinion cyfradd ynni sefydlog yn edrych yn fwy drud o’i gymharu i aros gyda chyfradd safonol amrywiol eich cyflenwr, gan fod cyfraddau safonol amrywiol nawr yn cael eu diogelu gan y Warant Pris Ynni o £2,500 y flwyddyn am gartrefi gyda defnydd cyffredinol.

O Ebrill 2023 tan 31 Mawrth 2024, bydd y Gwarant Pris Ynni yn £3,000 y flwyddyn.

Efallai byddwch hefyd yn ffeindio ni fydd cwmnïau ynni yn eich cymryd ymlaen fel cwsmer newydd. 

Pan ddaw eich cynllun sefydlog i ben, bydd eich cyflenwr yn eich rhoi ar eu tariff amrywiol safonol. Gyda’r prisiau ynni uchel yr ydym yn eu hwynebu ar hyn o bryd, hwn fydd y Warant Pris Ynni. Bydd hyn yn cyfyngu ar y swm y byddwch yn ei dalu.

Os ydych yn agos at ddiwedd cynllun sefydlog, ni fydd rhaid i chi dalu ffi i'w adael a symud i dariff newydd – ar yr amod bod eich newid wedi'i gwblhau o fewn 49 diwrnod olaf eich cytundeb presennol.

Nid yw cael tariff sefydlog ychwaith yn golygu y byddwch yn talu’r un swm am bob bil. Y tariff sy’n aros yr un fath a bydd eich bil ynni yn codi ac yn gostwng gyda’ch defnydd.

Os gwnaethoch gofrestru am dariff sefydlog cyn y cyhoeddiad y bydd cap ar brisiau ym mis Hydref bellach wedi’i gyfyngu i £2,500 y flwyddyn yn lle £3,549, efallai y byddwch am aros ar y gyfradd amrywiol safonol yn awr. Gallwch ofyn i’ch darparwr ganslo’ch cytundeb a ni fydd ffioedd gadael os gwnaethoch gofrestru o fewn y 14 diwrnod diwethaf. Os gwnaethoch benderfynu sefydlu mwy na 14 diwrnod yn ôl, dylech ystyried a yw’r ffioedd gadael y mae eich darparwr yn eu codi yn werth eu talu.

I’r rhan fwyaf o bobl mae’n debyg mai tariff cyfradd amrywiol safonol yw’r dewis gorau. Mae eich biliau’n codi ac yn gostwng yn seiliedig ar yr hyn sy’n digwydd yn y farchnad ynni. Os bydd prisiau ynni yn gostwng, bydd eich bil yn gostwng. Os byddant yn codi, bydd angen i chi fod yn barod i dalu costau uwch, hyd at pris y cap.

Weithiau gallech fod yn defnyddio mwy o ynni na’r hyn a dybir gan eich cyflenwr ynni.

Mae hyn yn fwy o broblem os ydych yn talu drwy Ddebyd Uniongyrchol neu os nad ydych yn anfon y manylion o’ch mesurydd i’ch cyflenwr yn rheolaidd.

Os ydych yn defnyddio mwy o ynni, gallai’ch cyflenwr anfon bil atoch am ragor a ddefnyddiwyd gennych yn flaenorol. Mae hwn yn fil am yr ynni ychwanegol a ddefnyddiwyd gennych dros yr hyn a dalwyd gennych.

Os ydych yn newid cyflenwr, gallwch gael bil i dalu am ddefnydd blaenorol. Bydd hyn yn ddibynnol ar ba mor fanwl gywir y codwyd biliau arnoch am eich defnydd o ynni.

Mae rheolau ynghlwm â bilio am ynni blaenorol fel hyn. Gallant fod am unrhyw swm ond ni chânt gynnwys defnydd o ynni fwy na 12 mis yn ôl.

Gall methu â fforddio cynhesu neu bweru’ch cartref beri pryder. Fodd bynnag, mae help ar gael os ydych yn cael trafferth.

Mae’n bwysig cysylltu â’ch cyflenwr i ofyn am help cyn i chi fethu taliad.

Os ydych yn cael trafferth gydag arian neu’n ad-dalu dyled, gall yr opsiynau gynnwys:

• adolygu cynlluniau talu biliau, gan gynnwys dyled y gallech fod yn ei ad-dalu mewn rhandaliadau
• seibiannau talu, neu ostyngiadau yn y swm rydych yn ei dalu
• cael mwy o amser i ad-dalu’r hyn sy’n ddyledus gennych
• mynediad at gronfeydd caledi - mewn achosion eithriadol yn unig.

Darganfyddwch pwy yw’ch cyflenwr nwy neu drydan, a’u manylion cyswllt, ar fil ynni diweddar.

Efallai y bydd gan eich cyflenwr ynni llai o staff ar gael i’ch helpu ar hyn o bryd. Ceisiwch gysylltu â hwy ar-lein. Os na chewch ateb, mae’n werth ei ddilyn i fyny.

Os ydych yn cael budd-daliadau, efallai y gallech dalu arian yn ôl sy’n ddyledus i’ch cyflenwr ynni drwy’r cynllun Fuel Direct.

Mae hyn yn gweithio trwy dynnu swm penodol o arian o’ch budd-daliadau i dalu’ch dyledion, ynghyd â swm ychwanegol i dalu am eich defnydd o ynni, yn awtomatig.

Wrth i gostau ynni cynyddu, bydd eich taliadau misol yn cynyddu hefyd. Fodd bynnag, os ydych yn meddwl bod y taliadau y gofynnir i chi eu gwneud yn ormodol ac mae llawer o gredyd yn eich cyfrif yn barod, gallwch ofyn i’ch cyflenwyr ei newid. Mae côd Ofgem am gyflenwyr sy’n berthnasol yng Nghymru, Lloegr a’r Alban yn nodi dylent osod Debyd Uniongyrchol teg a gallu esbonio i chi pam fod y swm yn rhesymol. Os na allant, gallwch ofyn i’ch cyflenwr ad-dalu rhai o’ch credyd.

Mae gan MoneySavingExpert cyfrifiannell i’ch helpu cyfrifo beth ddylai eich taliad misol fodYn agor mewn ffenestr newydd

Mae biliau ynni gaeaf fel arfer llawer yn uwch na rhai’r haf, felly yn lle codi tâl am yr hyn rydych yn ei ddefnyddio pob mis bydd cyflenwyr yn aml yn cymryd eich defnydd blynyddol a’i rhannu i 12 rhan, fel bod y gost wedi lledaenu’n fwy gyfartal. Gall hyn esbonio pam ofynnir i chi dalu am fwy nag ydych yn ei ddefnyddio. Gallwch sicrhau bod eich biliau mor gywir â phosibl gan gymryd darlleniadau mesurydd yn rheolaidd, os oes gennych fesurydd deallus mae’r darlleniadau’n cael eu danfon yn awtomatig.

A ydych wedi methu mwy nag un taliad ac nad ydych yn gallu dod i gytundeb â’ch darparwr? Mae’n well i chi gael cyngor cyn gynted ag y gallwch, yn enwedig os oes gennych ddyledion eraill hefyd.

Yn syml, mae tariff tanwydd deuol yn golygu eich bod yn cael eich nwy a'ch trydan gan yr un cyflenwr ynni.

Bydd llawer o dariffau sefydlog, ar-lein a safonol yn cynnig opsiwn tanwydd deuol.

Mae llawer o dariffau tanwydd deuol hefyd yn cynnig gostyngiad am gymryd nwy a thrydan gan yr un cwmni.

Gall fod yn fwy cyfleus delio ag un cyflenwr na mynd gyda dau gyflenwr ar wahân ar gyfer nwy a thrydan. Weithiau gall fod yn rhatach ond nid dyma'r opsiwn rhataf bob amser.

Darganfyddwch fwy am dariffau ynniYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Cyngor ar Bopeth.

Os oes gennych gŵyn, cysylltwch â’ch darparwr ynni yn gyntaf. Bydd rhif ffôn a gwefan eich cyflenwr ar eich bil ynni.

Eglurwch beth yw'r broblem a beth rydych am i'ch cyflenwr ei wneud yn ei gylch. Gallwch ddefnyddio templed llythyrau cwyn am ddimYn agor mewn ffenestr newydd o wefan Cyngor ar Bopeth.

Yna bydd gan gyflenwyr ynni hyd at wyth wythnos i ddweud wrthych am eu penderfyniad ar y cwyn.

Os na allwch ddod i gytundeb gyda’ch cyflenwr ar ôl wyth wythnos, gallwch ofyn am “llythyr terfyn amser”, sy’n eich galluogi i fynd â’ch achos yn rhad ac am ddim at yr Ombwdsmon Ynni.

Bydd yr Ombwdsmon Ynni wedyn yn penderfynu gyda pha barti y mae'n cytuno a sut i ddatrys y mater.

Darganfyddwch fwy am sut i wneud cwyn ar wefan OfgemYn agor mewn ffenestr newydd