A oes awydd arbed ychydig gannoedd o bunnoedd ar eich ffôn a'ch costau rhyngrwyd? Gall siopa o gwmpas am gynigion ffôn cartref a band eang gwell wneud hynny. Darganfyddwch am yr help sydd ar gael os byddwch yn methu taliad.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Y ffyrdd gorau o arbeb ar filiau llinell daear a band eang
Gall biliau ffôn cartref a band eang fod yn ddrud, felly rydym wedi tynnu ychydig o awgrymiadau at ei gilydd i helpu i gadw'ch biliau'n isel.
Cydweddwch eich cynnig â’ch anghenion
Oeddech chi’n gwybod?
Roedd cwsmeriaid band eang a newidiodd yn arbed £48 y flwyddyn ar gyfartaledd tra bod y rheini â bargen deledu a band eang cyfun yn arbed £96 y flwyddyn ar gyfartaledd.
(Ffynhonnell: Which?)
Bydd hyn yn sicrhau na fyddwch yn gwario arian ar ddata nad ydych yn ei ddefnyddio, neu'n codi tâl arnoch am fynd dros eich terfyn. Os nad ydych yn siŵr faint rydych yn ei ddefnyddio, gofynnwch i'ch cyflenwr.
A ddylech gael rhent llinell a band eang â’i gilydd?
Yn y rhan fwyaf o achosion mae angen llinell daear arnoch i gael band eang, ond nid pob un.
Ystyriwch eich costau llinell daear wrth edrych ar brisiau band eang – gan fod llawer o gynigion sy'n ymddangos yn rhad yn golygu bod rhaid i chi gymryd rhent llinell drud.
I gael mwy o awgrymiadau ar sut i arbed arian ar gynigion ffôn a band eang, ewch i MoneySavingExpert
Ydy eich incwm cartref yn cael ei wasgu?
Os ydych chi’n wynebu costau byw uwch, ond heb fawr o arian os o gwbl yn dod i mewn, darganfyddwch ffynonellau incwm ychwanegol a chymorth sydd ar gael i’ch helpu i reoli biliau cartref ac arbed arian yn ein canllaw Byw ar incwm gwasgedig
Newid eich ffôn cartref a’ch band eang – y pethau sylfaenol
Ni fu erioed yn haws newid cyflenwr ffôn cartref a band eang. A gallech arbed cannoedd o bunnoedd i'ch hun ar eich biliau.
Gallwch ofyn i'ch cyflenwr newydd am ragor o fanylion. Rydych yn annhebygol o dreulio unrhyw amser heb gysylltiad.
Dyma rai awgrymiadau:
- Defnyddiwch fwy nag un gwefan gymharu. Nid ydynt i gyd yn dangos yr un cynigion a chyflenwyr, felly po fwyaf y byddwch yn gwirio, y mwyaf tebygol ydych o ddod o hyd i gynnig rhatach.
- Edrychwch ar y costau misol a blynyddol yn y dadansoddiad. Byddwch yn ymwybodol beth rydych yn ei brynu, er mwyn osgoi unrhyw bethau annisgwyl i'w croesawu pan fydd eich bil yn ymddangos.
- Gwyliwch am gynhyrchion a hyrwyddir. Mae llawer o wefannau cymharu yn cymryd comisiwn pan fyddwch yn newid trwyddynt. Mae hynny'n golygu y gallent geisio eich noethi i ddewis cynnyrch dros un arall, hyd yn oed os nad dyna'r cynnig gorau.
- Pa gyflenwr sydd orau? Gallwch ddod o hyd i'r graddfeydd boddhad cwsmeriaid diweddaraf ar gyfer y cyflenwyr mawr ar wefan Ofcom
Y ddwy ffordd i newid band eang
Pan fyddwch eisiau newid eich cyflenwr band eang, mae dwy brif ffordd i'w wneud. ‘Dan arweiniad y cyflenwr sy’n ennill’ neu ‘stopio ac ail-gyflenwi’. Dyma ystyr y termau technegol hynny.
Dan arweiniad y cyflenwr sy’n ennill
Dyma pryd rydych yn dweud wrth eich cyflenwr band eang newydd eich bod yn gadael eich hen gyflenwr. Dywedwch wrthynt pwy yw'ch hen gyflenwr, a bydd eich un newydd yn gwneud y gweddill.
Os ydych yn symud rhwng cyflenwr band eang sy'n defnyddio rhwydwaith Openreach BT (fel BT, EE, Sky a TalkTalk), byddwch yn newid cyflenwr fel hyn.
Mae'r mwyafrif o gontractau'n para rhwng 12 a 24 mis. Pan fyddant wedi gorffen, bydd y mwyafrif o gyflenwyr yn gadael i chi ganslo am ddim, â 30 diwrnod o rybudd.
Stopio ac ail-gyflenwi
Mae hyn yn golygu bod angen i chi ganslo â'ch hen gyflenwr, yn ogystal â siarad â'ch cwmni band eang newydd i gysylltu eto.
Os ydych yn newid i neu oddi wrth gyflenwr cebl, fel Virgin Media, bydd angen i chi wneud hyn.
Byddwch yn ymwybodol y gallai fod cost am ganslo'ch contract.
Peidiwch â phoeni os nad ydych yn siŵr pa un sydd ar eich cyfer chi. Pan fyddwch yn cysylltu â'r cyflenwr rydych am newid iddo, byddant yn gallu dweud wrthych pa broses y mae angen i chi ei dilyn.
Isod mae'r camau y bydd angen i chi eu cymryd i newid eich band eang gan ddefnyddio'r naill system neu'r llall.
Camau i newid
Byddwch yn ymwybodol
Mae llawer o wefannau cymharu yn tynnu sylw at gynigion noddedig ar frig eu tudalen ganlyniadau. Mae’r rhain yn aml yn cael eu dangos mewn blychau lliw, neu dywedwch ‘canlyniad noddedig’. Ond nid hwy yw'r gwerth gorau o reidrwydd.
Cam un – Gwiriwch eich contract
Cysylltwch â'ch cyflenwr band eang i wirio a ydych y tu allan i'ch isafswm cyfnod contract – neu efallai y byddwch yn atebol am ffioedd gadael yn gynnar.
Efallai y byddant yn awyddus i'ch cadw ac felly efallai y byddwch yn gallu bargeinio am gynnig rhatach. Gallwch wirio ar yr un pryd sut mae eu proses ganslo yn gweithio.
Cam dau – Dewch o hyd i’ch cyflenwr band eang newydd
Gallwch wneud hyn trwy roi eich cod post i mewn i wefan cymharu prisiau. Dyma'r gwefannau cymharu sy’n cael eu hachredu gan Ofcom:
- Broadband.co.uk – mae’n chwilio yn ôl cod post neu rif ffôn am gynigion perthnasol yn eich ardal. Mae’n rhannu prisiau yn gost fisol a blynyddol ac yn dangos sgôr dibynadwyedd.
- Broadbanddeals – mae’n chwilio yn ôl cod post. Mae prisiau'n cael eu dangos yn awtomatig mewn costau misol, ond gellir eu hidlo fesul blwyddyn.
- BroadbandCompared – chwilio yn ôl cod post.
Gallwch hefyd edrych ar adolygiadau cwsmeriaid o gyflenwyr band eang ar wefan Broadband.co.uk
Cymharwch y gwahanol becynnau a dewiswch yr un gorau i chi. Cofiwch beidio ag edrych ar bris yn unig. Cydweddwch y cynnig â'ch anghenion, a gwiriwch a yw rhent llinell wedi'i gynnwys.
Darganfyddwch fwy am gymharu prisiau ar wefan Ofcom
Cam tri – Dechreuwch y proses newid
Pan ddechreuwch y broses trwy gysylltu â'ch cyflenwr newydd, dylent allu dweud wrthych pa broses y byddwch yn ei dilyn. A byddant yn dweud wrthych a fydd angen i chi gysylltu â'ch hen gyflenwr i ganslo.
Os ydych ond angen dweud wrth eich cyflenwr newydd
Wrth ddefnyddio'r broses dan arweiniad y cyflenwr sy’n ennill, gallwch wneud cais i gael eich band eang newydd drwy:
- gwefan gymharu
- ar wefan y cwmni neu dros y ffôn.
Byddant yn gwneud y gweddill ac yn rhoi gwybod i chi pan fydd eich rhyngrwyd yn cael ei droi drosodd.
Bydd y cyflenwr rydych yn ei gadael yn dweud wrthych a fydd rhaid i chi dalu unrhyw daliadau terfynu cynnar perthnasol. A byddant yn rhoi syniad i chi o beth fydd y tâl.
Os penderfynwch nad ydych am newid, gallwch ganslo trwy gysylltu â'r cyflenwr newydd.
Ond cofiwch efallai na fydd hyn yn berthnasol os ydych yn newid i fusnes band eang â deg o weithwyr neu lai.
Os oes angen i chi ddweud wrth y ddau gyflenwr
Wrth ddefnyddio'r broses stopio ac ail-gyflewni, bydd angen i chi wneud eich gorau i gydlynu'r dyddiadau gorffen a dechrau â'r ddau gwmni band eang. Bydd hyn yn sicrhau eich bod heb fand eang am gyn lleied o amser â phosibl.
Ni fyddwch yn cael gwybod yn awtomatig am ffioedd gadael yn gynnar, felly bydd angen i chi wirio'r rheiny â'ch cyflenwr presennol.
Newid eich meddwl
Os byddwch yn newid eich meddwl, waeth sut mae angen i chi newid, mae gennych 14 diwrnod i ganslo'r newid cyn i'ch contract newydd ddechrau.
Mae dwy ffordd o newid band eang - ‘dan arweiniad y cyflenwr sy’n ennill’ a ‘stopio ac ail-gyflenwi’.
Mae'r un a ddewiswch yn dibynnu ar ba gyflenwr rydych yn newid iddo ac oddi wrtho:
- Os ydych yn newid i neu oddi wrth gyflenwr cebl, fel Virgin Media, bydd angen i chi ddilyn y broses ‘stopio i ac ail-gyflenwi’.
- Os ydych yn symud rhwng cyflenwyr band eang sy’n defnyddio rhwydwaith Openreach BT (fel BT, EE, Sky a TalkTalk), byddwch yn defnyddio’r system ‘dan arweiniad y cyflenwr sy’n ennill’.
Darganfyddwch fwy am ganslo contract o dan y Rheoliadau Contract Defnyddwyr ar Which?
Arbedwch arian ar eich llinell daear
Er bod mwy o bobl yn dibynnu ar ffonau symudol, ac mae contractau ffôn cartref yn aml yn cael eu bwndelu â phecynnau band eang, mae ffyrdd o hyd o gwtogi’ch costau llinell daear.
Awgrym da
Edrych i arbed ar eich bil ffôn symudol?
Darllenwch fwy yn ein canllaw Sut i arbed arian ar eich ffôn symudol
Dyma rai awgrymiadau.
- Talu trwy Debyd Uniongyrchol. Fel arfer dyma'r ffordd rataf i dalu ac mae'n golygu na ddylech anghofio.
- Osgoi amseroedd galw brig. Gwiriwch pryd mae'ch cyflenwr yn codi fwyaf am alwadau a gwnewch eich gorau i osgoi'r amseroedd hyn.
- A ydych yn gymwys i gael tariff cymdeithasol? Mae gan rai cyflenwyr dariffau rhatach i bobl sy'n ei chael yn anodd yn ariannol, neu sydd ag anabledd penodol. Darganfyddwch fwy gan eich cyflenwr.
I gael mwy o wybodaeth am arbed arian ar eich llinell daear, ewch i MoneySavingExpert
Yn ei chael yn anodd talu’ch bil band eang neu ffôn?
Os oes angen help arnoch, cysylltwch â'ch cyflenwr cyn gynted â phosibl ac esboniwch eich sefyllfa. Efallai y byddant yn gallu'ch helpu. Gallai hyn gynnwys:
- newid dyddiad eich bil
- sefydlu cynllun ad-dalu fforddiadwy
- symud i dariff gwahanol
- cael gwared ar gapiau data ar wasanaethau band eang sefydlog
- peidio â chodi cosbau arnoch, fel ffioedd talu'n hwyr.
Efallai y byddwch hefyd yn gallu prynu pecynnau sy'n cynnwys hwb data am brisiau isel, neu alwadau ffôn llinell daear am ddim.
Os ydych yn cael trafferth talu'ch bil, ni ddylai'ch cyflenwr eich datgysylltu hefyd. Mae hyn oni bai ei fod yn ddewis olaf llwyr pan fydd yr holl opsiynau eraill wedi'u disbyddu.
Os ydych yn agored i niwed neu'n hunan-ynysu, ac na all eich cyflenwr wneud atgyweiriadau â blaenoriaeth yn eich cartref, dylent sicrhau bod gennych ddewisiadau amgen i fand eang neu linell daear.
Darganfyddwch fwy ar wefan Citizens Advice
Beth fydd yn digwydd os byddaf yn methu taliad?
Os ydych eisoes wedi methu mwy nag un taliad ac yn methu â dod i gytundeb â'ch cyflenwr, mae'n well cael cyngor cyn gynted ag y gallwch. Mae hyn yn arbennig o bwysig os oes gennych ddyledion eraill hefyd.