Sut i arbed arian ar eich ffôn symudol

Gall cael ffôn newydd fod yn ddrud – yn enwedig os ydych eisiau'r model diweddaraf. Ond mae ychydig o bethau y gallwch eu gwneud i gadw'ch costau'n isel:

• Gwneud eich ymchwil. A yw'n rhatach prynu'r ffôn rydych ei eisiau yn llwyr neu fel rhan o gontract? Defnyddiwch wefannau cymharu i edrych o gwmpas a'ch helpu i ddod o hyd i'r cynnig gorau.
• Dim ond talu am yr hyn sydd ei angen arnoch. Ddim yn defnyddio llawer o ddata? Peidiwch â llofnodi cynllun data diderfyn drud. Cydweddwch eich cynnig â'ch anghenion.
• Bargeinio â’ch cyflenwr cyfredol. Os yw'ch contract yn dod i ben, byddant am eich cadw ac efallai y byddant yn cynnig cynigion rhad i chi.
• Hapus â'ch ffôn cyfredol? Glynwch ato. Mae cynnig Sim-yn-unig yn rhatach o lawer na chontract sy'n dod â ffôn.

I gael mwy o awgrymiadau ar dorri cost eich ffôn symudol, ewch i MoneySavingExpert

Mae dau brif beth y mae rhaid i chi eu gwneud i sicrhau eich bod ar y cynnig ffôn symudol gorau:

1. Gwirio nad ydych yn talu am alwadau, negeseuon testun na data nad ydych yn eu defnyddio, neu'n mynd dros eich lwfans yn rheolaidd ac yn cael biliau drud.
2. Siopa o gwmpas gan ddefnyddio gwahanol wefannau cymharu. Mae bob amser yn syniad da defnyddio mwy nag un safle cymhariaeth i sicrhau eich bod yn cael y cynnig gorau.

Mae'r safleoedd cymharu canlynol wedi'u hachredu gan Ofcom.

• Billmonitor – byddant yn dadansoddi'ch biliau ar-lein, neu'n caniatáu i chi nodi'ch terfynau rheolaidd neu ofynnol â llaw. Yna byddant yn dod o hyd i'r cynigion mwyaf addas ac yn dweud wrthych pa fanwerthwr y gallwch ei ddefnyddio.
• HandsetExpert – rydych yn dewis y set law rydych ei eisiau ac yna'n nodi'ch gofynion galwadau, testun a data. Byddant yn dangos y cynigion gorau sydd ar gael i chi, ac yna gallwch fynd i wefan y manwerthwr.
• mobile-phones – gallwch chwilio drwy gynnig ffôn neu Sim.

Bydd rhifau ffôn sy'n dechrau â 09, 0871, 0872, 0873 a 118 yn ddrytach na galwadau ffôn rheolaidd. Mae tecstio codau byr symudol yn costio mwy hefyd.

Os cewch dâl ffôn annisgwyl, darganfyddwch sut i'w herio ar wefan y Phone-paid Services Authority

Mae llawer o apiau a gemau yn ‘rhydd-i-chwarae’, ond yn cynnwys pryniannau ‘in-app’.

Mae hyn yn golygu efallai na fydd lawrlwytho'r gêm yn costio unrhyw arian, ond efallai y gofynnir i chi dalu am nodweddion pan fyddwch yn dechrau ei ddefnyddio.

Er mwyn osgoi cael bil mawr, cadwch lygad ar beth mae eich plant yn ei chwarae a darllenwch y print mân o amgylch pryniannau yn y gêm.

Gallwch ddarganfod mwy ar wefan y Phone-paid Services Authority

Pan fydd eich contract yn dod i ben, bydd eich cyflenwr presennol fel arfer yn ymdrechu'n galed i'ch cadw.

Eich cam cyntaf yw ffonio'ch gweithredwr rhwydwaith.

Gofynnwch am y pecyn gorau y gallant ei gynnig i chi, ac yna dilynwch hynny trwy ofyn am eich defnydd nodweddiadol (munudau/negeseuon testun/lawrlwythiadau data).

Bydd cael y wybodaeth hon:

• yn eich helpu i gymharu cynigion ar wefannau cymharu prisiau
• yn rhybuddio'ch cyflenwr y gallech newid – a fydd bron yn sicr o’ch cael wedi’ch trosglwyddo i'r adran gadw. Eu gwaith yw eich argyhoeddi i aros, ac maent fel arfer yn cynnig bargeinion a gostyngiadau na fyddech yn eu gweld fel arall.

Os ydych wedi cael cynnig da, efallai yr hoffech aros lle rydych. Ond cyn i chi wneud, gwelwch beth arall y gallwch ei gael, yn seiliedig ar eich defnydd cyfredol.

Gyda ffonau symudol rydych naill ai'n talu am yr union beth rydych yn ei ddefnyddio mewn munudau, negeseuon testun a data – talu-wrth-fynd. Neu rydych yn cael ffi benodol sy'n cynnwys ystod o wasanaethau – talu bob mis.

Mae'r opsiwn gorau i chi yn dibynnu ar faint rydych yn defnyddio'ch ffôn ac ar gyfer beth rydych yn ei ddefnyddio.

Ar dariff talu wrth fynd, rydych yn talu am bob galwad, testun neu dalp o ddata rydych yn ei ddefnyddio. Os mai anaml y byddwch yn defnyddio'ch ffôn, mae'n debyg mai dyma'r opsiwn rhatach.

Fodd bynnag, os ydych yn defnyddio'ch ffôn yn fwy rheolaidd, gallai fod yn rhatach talu ffi fisol, sy'n cynnwys nifer benodol o munudau galwadau, negeseuon testun a data.

Os penderfynwch newid, peidiwch ag anghofio gwirio a oes gan y cyflenwr newydd signal da lle mae ei angen arnoch. Mae gan wefan Ofcom ddolenni i wirwyr darllediadau ar gyfer yr holl brif gyflenwyr.

Gwiriwch sylw ffôn symudol eich ardal ar wefan Ofcom

Os oes gennych gontract a bod eich darparwr yn penderfynu codi eu prisiau, mae rhaid iddynt wneud hynny:

• rhoi mis o rybudd i chi, a
• caniatáu i chi newid i ddarparwr arall heb dalu cosb.

Darllenwch fwy am eich hawliau defnyddiwr ar wefan Ofcom

Mae p'un a ddylech yswirio'ch ffôn yn gyffredinol yn dibynnu ar dri pheth:

• Gwerth eich ffôn – os ydych yn berchen arno'n llwyr.
• Ad-daliadau’r contract os oes gennych gontract symudol
• Yr anghyfleustra o ailosod ffôn sydd ar goll neu wedi'i ddifrodi.

Os penderfynwch dynnu yswiriant, byddwch yn ymwybodol:

• nad oes rhaid cymryd yswiriant ffôn symudol â'ch darparwr ffôn – gall llawer o yswirwyr trydydd parti ddarparu yswiriant rhatach
• weithiau gellir darparu yswiriant â'ch cyfrif banc, felly gwiriwch cyn prynu.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn gwirio am beth yn union y mae eich ffôn wedi'i yswirio cyn arwyddo.

Darganfyddwch fwy am yswiriant ffôn symudol ar wefan MoneySavingExpert

Os nad oes gennych linell daear, mae eich ffôn symudol yn gysylltiad hanfodol â gwasanaethau eraill. Felly mae'n bwysig ei gadw os gallwch.

Os oes angen help arnoch, cysylltwch â'ch darparwr cyn gynted â phosibl i esbonio'r sefyllfa.

Efallai mai dyma'ch profiad cyntaf o ddyled. Cofiwch ei bod yn bwysig cadw i fyny â'ch taliadau. Nid yw hyn mond yn wir fel na fyddwch yn colli'ch cysylltiad, ond hefyd oherwydd gallai effeithio ar eich sgôr credyd os na wnewch hynny.

Mae gan lawer o ddarparwyr gefnogaeth ar waith i'ch helpu, gan gynnwys:

• newid dyddiad eich bil
• sefydlu cynllun ad-dalu fforddiadwy
• symud i dariff gwahanol
• gostwng eich cap gwariant
• peidio â chodi cosbau fel ffioedd talu hwyr.

Y peth gorau yw defnyddio'ch ffôn dim ond pan fydd angen.

Os ydych yn cael trafferth talu'ch bil, ni ddylai'ch darparwr eich datgysylltu hefyd. Mae hyn oni bai ei fod yn ddewis olaf llwyr pan fydd yr holl opsiynau eraill wedi'u disbyddu.

A ydych eisoes wedi colli mwy nag un taliad ac yn methu â dod i gytundeb â'ch darparwr? Yna mae'n well cael cyngor cyn gynted ag y gallwch, yn enwedig os oes gennych ddyledion eraill hefyd.

Gwelwch ein canllaw ar Sut i flaenoriaethu’ch dyledion i’ch helpu i weithio allan pa rai i’w talu yn gyntaf.