Mae ISAs arian parod yn gyfrifon cynilo sy'n talu llog yn rhydd o Dreth Incwm. Darganfyddwch sut maent yn gweithio, sut i agor un ac a ydynt yn iawn i chi.
Beth sydd yn y canllaw hwn
- Pryd gallai ISA Arian Parod fod yn addas i chi?
- Sut maent yn gweithio
- Beth sy'n digwydd i'ch ISA pan fyddwch farw
- Beth i edrych amdano ag ISAs Arian Parod
- Mynediad at eich arian
- Ffioedd ar ISAs arian parod
- A yw ISAs Arian Parod yn saff a diogel?
- Ble i agor cyfrif ISA Arian Parod
- Beth fydd yn digwydd os bydd eich ISA Arian Parod yn mynd o chwith?
- Yn barod i ddechrau cynilo?
Pryd gallai ISA Arian Parod fod yn addas i chi?
Mae ISA Arian Parod yn addas i chi os:
- ydych am ennill llog di-dreth ar eich cynilion arian parod
- ydych yn preswylio yn y DU at ddibenion treth
- ydych yn 16 oed neu’n hŷn (mae cyfrifon ISA i bobl iau ar gael hefyd).
Sut maent yn gweithio
Rhannu eich lwfans ISA
Gallwch rannu eich lwfans ISA ar draws y pedwar math gwahanol o ISAS - Arian Parod, Stociau a Chyfranddaliadau, Cyllid Arloesol neu Oes. Er mai'r uchafswm y gallwch ei roi mewn ISA Oes yw £ 4,000 bob blwyddyn dreth.
Mae’r terfyn cyffredinol ar gyfer cyfraniadau ISA ym mlwyddyn dreth 2022/23 yn parhau heb newid ar £20,000.
Gydag ISAs Arian Parod:
- Byddwch yn ennill llog di-dreth ar eich cynilion.
- Dim ond un cyfrif ISA Arian Parod y gallwch ei agor bob blwyddyn, ond gellir trosglwyddo i ISA Arian Parod neu ISA Stociau a Chyfranddaliadau neu ISA Stociau a Chyfranddaliadau â darparwr arall.
- Os byddwch yn codi arian o’ch cyfrif ISA Arian Parod, ni fydd eich terfyn blynyddol yn cael ei ailosod. Er enghraifft, dywedwch eich bod wedi cynilo hyd at y terfyn ISA Arian Parod mewn un flwyddyn cyn codi £1,000. Ni allwch ail ychwanegu’r £1,000 honno ar unwaith – bydd angen i chi aros tan y flwyddyn dreth nesaf.
Trosglwyddiadau ISA Arian Parod – y rheolau
- Os ydych am newid darparwyr - er enghraifft, os dewch o hyd i ISA arall sy'n cynnig cyfradd llog well - mae rhaid i chi ofyn i'ch darparwr newydd gyflawni'r trosglwyddiad er mwyn cadw'ch cynilion yn ddi-dreth. Os tynnwch yr arian eich hun yn ôl - hyd yn oed os byddwch yn rhoi'r arian yn syth i mewn i ISA newydd - byddwch yn colli'r statws di-dreth. Yr unig eithriad i hyn yw os oes gennych ISA Hyblyg (gwelwch isod). Er bod rhaid i'ch darparwr presennol adael i chi drosglwyddo'ch ISA i gyfrif newydd, efallai na fydd eich darparwr newydd yn derbyn trosglwyddiadau ISA. Gwiriwch cyn i chi benderfynu i ba ddarparwr rydych am newid. Efallai y bydd eich darparwr presennol yn codi cosb am drosglwyddo. Gwiriwch am unrhyw ffioedd neu daliadau i sicrhau bod trosglwyddo yn werth chweil o hyd.
- Gallwch drosglwyddo’ch ISA Arian Parod cyfredol, yn ogystal â’ch ISAs o flynyddoedd blaenorol. Gellir rhannu ISAs arian parod o flynyddoedd treth blaenorol - â rhywfaint o arian yn mynd i un darparwr a’r gweddill i eraill. Fodd bynnag, mae rhaid trosglwyddo’r swm llawn rydych wedi’i gyfrannu yn ystod y flwyddyn dreth gyfredol i’r darparwr newydd.
- Os oes gennych ISA Stociau a Chyfranddaliadau, gallwch hefyd drosglwyddo arian y ffordd arall yn ôl i ISA Arian Parod. Yn flaenorol, roedd rhaid i chi werthu eich buddsoddiadau gan golli unrhyw fanteision treth i’w gwneud.
- Mae ISA Gydol Oes yn talu bonws gan y llywodraeth ar ben unrhyw beth rydych yn ei drosglwyddo iddo hyd at uchafswm o £4,000 y flwyddyn (lwfans 2022/23). Gallwch hyd yn oed drosglwyddo'r arian o ISA arian parod.
ISAs Hyblyg
Gall darparwyr ISA gynnig cyfleuster hyblyg a fydd yn caniatáu i chi dynnu arian o’ch ISA a buddsoddi arian i’ch ISA unwaith eto, heb leihau'ch lwfans yn y flwyddyn gyfredol, cyhyd â’i fod yn cael ei wneud o fewn yr un flwyddyn dreth.
Ni fydd hyn yn leihau'ch lwfans ISA ar gyfer y flwyddyn gyfredol.
Ni fydd pob ISA yn caniatáu i chi wneud hyn a dylech wirio â’ch darparwr ISA bod gan eich ISA y swyddogaeth hon. Nid yw’r hyblygrwydd hwn ar gael ar hyn o bryd ar gyfer ISAs Iau neu’r ISAs Gydol Oes.
Beth sy'n digwydd i'ch ISA pan fyddwch farw
Er mis Ebrill 2015, os bydd farw eich gŵr, gwraig neu bartner sifil gallwch etifeddu eu cynilion ISA fel lwfans ISAs ychwanegol unwaith ac am byth.
Mae gwerth y lwfans yn hafal i werth yr arbedion ISA sydd gan eich gŵr, gwraig neu bartner sifil sydd wedi marw. Mae'n golygu i bob pwrpas eich bod yn gallu cadw'r arbedion hyn fel ISAs ac felly'n ddi-dreth - hyd yn oed os ydych eisoes wedi defnyddio'ch lwfans ISA eich hun ar gyfer y flwyddyn dreth honno.
Os nad oes priod neu bartner sifil wedi goroesi (er enghraifft, os yw’r etifeddiaeth yn mynd yn syth i blant neu berthnasau eraill), mae cynilion ISA yn pasio i’r ystad ond yn colli eu ISA ‘tax wrapper’. Mae cynilion ISA hefyd yn ddarostyngedig i Dreth Etifeddiant o dan yr un rheolau â gweddill yr ystad.
Ers mis Ebrill 2018 gall pob ISA heblaw am ISAs Iau barhau i gynyddu mewn gwerth, heb dreth, am dair blynedd ac un diwrnod o ddyddiad y farwolaeth. Er enghraifft, byddai unrhyw log a enillir ar ôl dyddiad y farwolaeth ond cyn cwblheir y proses profiant yn aros yn ddi-dreth (cyhyd â bod profiant yn cael ei gwblhau o fewn y terfyn tair-blynedd).
Beth i edrych amdano ag ISAs Arian Parod
- Gwyliwch rhag cyfraddau ymlid sy'n uchel am gyfnod byr cyn cwympo i lefel isel. Os gwelwch nad ydych bellach yn ennill cyfradd llog gystadleuol, edrychwch am ISA Arian Parod cyfradd uwch i drosglwyddo iddo.
- Mae llawer o ISAs Arian Parod yn gyfrifon mynediad ar unwaith sy'n talu cyfradd llog amrywiol. Ond gall rhai Bondiau Cynilo sy'n cynnig cyfradd sefydlog dros dymor penodol hefyd fod yn ISAs Arian Parod (â'ch arian yn cael ei dalu i gyfrif mynediad ar unwaith unwaith y bydd y bond yn aeddfedu). Peidiwch â chlymu'ch arian oni bai eich bod yn gallu fforddio gwneud hynny neu efallai y bydd rhaid i chi dalu cosbau tynnu'n ôl yn gynnar.
- Gwyliwch rhag ISAs Arian Parod tymor penodol sy'n cynnig cyfraddau llog uchel iawn. Gyda'r cynhyrchion hyn (a elwir hefyd yn adneuon strwythuredig), rydych yn cymryd gambl ar berfformiad mynegai neu bris nwyddau. Efallai na chewch unrhyw incwm na thwf cyfalaf, a gallai taliadau gael eu tynnu o'ch cyfalaf. Mae hyn oherwydd bod unrhyw enillion ar eich buddsoddiad yn dibynnu ar un neu nifer o reolau - er enghraifft, bydd rhaid i fynegai FTSE 100 gynyddu 5% dros gyfnod o bum mlynedd.
Mynediad at eich arian
- Gyda chyfrifon ISAs Arian Parod dim rhybudd, gallwch godi arian pryd bynnag y byddwch am wneud hynny.
- Gyda chyfrifon ISAs Arian Parod tymor sefydlog, caiff eich arian ei ddychwelyd ar ddiwedd y cyfnod y gwnaethoch ymrwymo iddo (‘y tymor’). Mae rhai cyfrifon yn caniatáu i chi dynnu arian allan yn fuan, ond gall fod cosb am hyn.
Ffioedd ar ISAs arian parod
- Os byddwch yn codi arian yn gynnar o gyfrif tymor sefydlog, mae’n bosibl y codir taliadau arnoch.
- Gall eich darparwr godi cosbau a ffioedd os byddwch yn trosglwyddo eich ISA Arian Parod i ddarparwr arall.
A yw ISAs Arian Parod yn saff a diogel?
Caiff arian parod a roddwch mewn banciau neu gymdeithasau adeiladu awdurdodedig yn y DU - gan gynnwys o fewn ISA Arian Parod - ei ddiogelu gan Gynllun Iawndal y Gwasanaethau Ariannol (FSCS).
Terfyn diogelwch cynilion yr FSCS yw £85,000 (neu £170,000 ar gyfer cyfrifon ar y cyd) fesul cwmni awdurdodedig.
Mae’n werth nodi bod rhai banciau yn rhan o’r un cwmni awdurdodedig.
Os oes gennych fwy na’r terfyn o fewn yr un banc, neu gwmni awdurdodedig, mae’n syniad da symud y gormodedd i sicrhau bod eich arian wedi’i ddiogelu.
Darganfyddwch fwy am sut mae FSCS yn diogelu'ch cynilion ar wefan Which?
Darganfyddwch fwy yn ein callaw am Iawndal os bydd eich banc neu gymdeithas adeiladu yn mynd i’r wal
Ble i agor cyfrif ISA Arian Parod
Mae cyfrifon ISA Arian Parod ar gael ar-lein, drwy gangen, drwy’r post neu dros y ffôn, gan ddibynnu ar y cynnyrch a’r darparwr.
Beth fydd yn digwydd os bydd eich ISA Arian Parod yn mynd o chwith?
Caiff banciau a chymdeithasau adeiladu eu rheoleiddio gan yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol.
Os oes gennych gŵyn, rhowch gyfle i'r busnes ddatrys pethau yn gyntaf. Os ydych yn anhapus o hyd ac nad yw'ch mater wedi'i ddatrys, gallwch fynd â'ch cwyn at Wasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw ar sut i Gael trefn ar broblem ariannol neu wneud cwyn
Yn barod i ddechrau cynilo?
Mae gwefannau cymharu yn lle da i unrhyw un sy'n ceisio dod o hyd i gyfrif cynilo wedi'i deilwra i'ch anghenion.
Darganfyddwch fwy am ddefnyddio gwefannau cymharu i ddod o hyd i gyfrif cynilo yn ein canllaw Dod o hyd i’r cynigion gorau â gwefannau cymharu prisiau
Mae'r gwefannau hyn yn lle da i ddechrau pan rydych yn chwilio am gyfrif cynilo:
Ond byddwch yn ymwybodol nad yw gwefannau cymharu i gyd yn rhoi'r un canlyniadau i chi. Felly gwnewch yn siŵr eich bod yn defnyddio mwy nag un safle cyn penderfynu.
Mae hefyd yn bwysig gwneud rhywfaint o ymchwil i'r math o gynnyrch a nodweddion sydd eu hangen arnoch cyn prynu neu newid darparwr.