Os ydych yn cael babi, bydd llawer i feddwl amdano - ac efallai na fydd eich pensiwn ar frig eich blaenoriaethau. Fodd bynnag, mae'n werth ystyried yr hyn y mae gennych hawl iddo a sut y gallai eich absenoldeb mamolaeth effeithio ar eich trefniadau pensiwn.
Telerau a fydd yn eich helpu i ddeall eich hawliau
Tâl Mamolaeth Statudol
Byddwch yn gymwys os ydych:
- wedi gweithio i'ch cyflogwr am 26 wythnos pan fyddwch yn cyrraedd y 15fed wythnos cyn dyddiad disgwyl y babi, ac
- yn ennill o leiaf £123 yr wythnos.
Bydd gennych hawl i 52 wythnos i ffwrdd o'r gwaith a derbyn Tâl Mamolaeth Statudol am 39 wythnos o'ch absenoldeb mamolaeth.
Am chwe wythnos gyntaf eich absenoldeb mamolaeth, byddwch yn cael 90% o'ch enillion wythnosol ar gyfartaledd.
Am y 33 wythnos nesaf, rydych yn cael yr isaf o 90% o'ch enillion wythnosol ar gyfartaledd a £184.03 yr wythnos.
Mae'r 13 wythnos sy'n weddill yn ddi-dâl.
Mae Treth Incwm a chyfraniadau Yswiriant Gwladol yn cael eu tynnu o'r taliadau hyn.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Absenoldeb a thâl mamolaeth
Defnyddiwch y gyfrifiannell ar wefan Arian Mamolaeth i gyfrifo beth fydd eich cyflog misol pan fyddwch ar absenoldeb mamolaeth
Tâl Tadolaeth Statudol
Byddwch yn gymwys os ydych:
- wedi gweithio i'ch cyflogwr am 26 wythnos pan gyrhaeddwch y 15fed wythnos cyn dyddiad disgwyl y babi, ac
- yn ennill o leiaf £123 yr wythnos.
Y gyfradd wythnosol statudol o Dâl Tadolaeth yw £184.03, neu 90% o'ch enillion wythnosol ar gyfartaledd (p'un bynnag sydd isaf).
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Absenoldeb a thâl mamolaeth
Lwfans Mamolaeth
Os nad oes gennych hawl i Dâl Mamolaeth Statudol efallai y bydd gennych hawl i Lwfans Mamolaeth am hyd at 39 wythnos.
I fod yn gymwys, mae angen i chi fod naill ai:
- yn gyflogedig ac ddim yn gymwys i gael Tâl Mamolaeth Statudol, neu
- hunangyflogedig ac wedi talu Yswiriant Gwladol Dosbarth 2 am o leiaf 13 o'r 66 wythnos cyn dyddiad disgwyl y babi.
Os ydych yn gyflogedig, mae gennych hawl o hyd at 52 wythnos i ffwrdd o'r gwaith.
Os ydych yn gyflogedig
Os yw'ch cyflogwr wedi'ch cofrestru'n awtomatig, mae rhaid iddo barhau i gyfrannu at eich cynllun pensiwn.
Os yw'ch cyflogwr i fod i'ch cofrestru'n awtomatig tra'ch bod ar gyfnod mamolaeth, bydd yn penderfynu a ydych yn gymwys - yn seiliedig ar eich cyflog cyn i chi fynd ar gyfnod mamolaeth, ac unrhyw gynydd tâl yn ystod cyfnod mamolaeth.
| Absenoldeb | Wythnos | Eich cyfraniadau | Cyfraniadau eich cyflogwr |
|---|---|---|---|
|
Absenoldeb Mamolaeth Cyffredin |
Wythnos 1-26 |
Yn seiliedig ar eich cyflog gwirioneddol |
Yn seiliedig ar eich cyflog cyn absenoldeb mamolaeth |
|
Absenoldeb Mamolaeth Ychwanegol |
Wythnos 27-39 |
Yn seiliedig ar eich cyflog gwirioneddol |
Yn seiliedig ar eich cyflog cyn i chi fynd ar gyfnod mamolaeth, ac unrhyw gynydd tâl yn ystod cyfnod mamolaeth |
|
Absenoldeb Mamolaeth Ychwanegol |
Wythnos 40-52 |
Cyfraniadau dim ond yn daladwy os ydynt wedi eu nodi yn rheolau’r cynllun, neu’ch contract o gyflogaeth |
Cyfraniadau dim ond yn daladwy os ydynt wedi eu nodi yn rheolau’r cynllun, neu’ch contract o gyflogaeth |
| Absenoldeb | Wythnos | Eich cyfraniadau | Cyfraniadau eich cyflogwr |
|---|---|---|---|
|
Absenoldeb Mamolaeth Cyffredin |
Wythnos 1-26 |
Nid oes ei angen oni bai eich bod yn derbyn rhywfaint o dâl gan eich cyflogwr |
Yn seiliedig ar eich cyflog cyn i chi fynd ar gyfnod mamolaeth, ac unrhyw gynydd tâl yn ystod cyfnod mamolaeth |
|
Absenoldeb Mamolaeth Ychwanegol |
Wythnos 27-52 |
Cyfraniadau dim ond yn daladwy os ydynt wedi eu nodi yn rheolau’r cynllun, neu’ch contract o gyflogaeth |
Cyfraniadau dim ond yn daladwy os ydynt wedi eu nodi yn rheolau’r cynllun, neu’ch contract o gyflogaeth |
Aberth Cyflog
Os caiff eich cyfraniadau pensiwn eu didynnu o dan drefniant aberthu cyflog, caiff y rhain eu trin fel cyfraniadau cyflogwr. Yn ystod cyfnodau o absenoldeb mamolaeth, dylai eich cyflogwr barhau i dalu'r cyfraniad cyfan.
Efallai y bydd rhaid i'ch cyflogwr atal eich cyfranogiad mewn trefniant aberthu cyflog yn ystod eich absenoldeb mamolaeth i gydymffurfio â'i ddyletswydd i dalu'r Isafswm Cyflog Cenedlaethol i chi o leiaf.
Mae aberthu rhan o'ch cyflog yn golygu eich bod yn ennill llai. Gallai enillion is effeithio ar eich hawl i Bensiwn y Wladwriaeth neu fudd-daliadau'r Wladwriaeth sy'n seiliedig ar gyfraniadau.
Os ydych yn hunangyflogedig
Gallwch benderfynu faint o absenoldeb mamolaeth rydych am ei gymryd, p'un ai i barhau i gyfrannu at eich cynllun pensiwn, a faint rydych am ei gyfrannu.
Absenoldeb tadolaeth
Os oes gennych hawl i absenoldeb tadolaeth gallwch gymryd wythnos neu ddwy wythnos o absenoldeb tadolaeth statudol â thâl.
Gallwch nawr rhannu’r ddwy wythnos o absenoldeb statudol yn ddau floc o wythnos ar wahân o fewn y 52 wythnos gyntaf ar ôl i’r plentyn gael ei eni. Mae’r cyfnod rhybudd ar gyfer cymryd yr absenoldeb hwn wedi’i leihau i 28 diwrnod.
Os penderfynwch gymryd absenoldeb tadolaeth, byddwch yn parhau i fod yn aelod o'ch cynllun pensiwn gweithle. Byddwch chi a/neu'ch cyflogwr yn parhau i wneud cyfraniadau - oni bai eich bod yn penderfynu rhoi'r gorau i gyfrannu.
Dylai cyfraniadau cynllun pensiwn gweithwyr fod yn seiliedig ar y tâl tadolaeth gwirioneddol a dderbyniwyd.
Os byddwch yn stopio cyfrannu, bydd eich cyflogwr hefyd yn atal ei gyfraniadau - bydd angen i chi wirio sut y bydd eich cynllun yn trin hyn.
Beth sy’n digwydd ar ôl absenoldeb mamolaeth/tadolaeth?
Os ydych yn dychwelwch i'r gwaith
Efallai y gallwch dalu cyfraniadau ychwanegol i wneud iawn am unrhyw gyfnod o absenoldeb di-dâl. Os gwnewch hyn, mae rhaid i'ch cyflogwr gyfrannu hefyd.
Os ewch yn ôl i weithio'n rhan-amser ar gyflog is
Bydd hyn yn golygu y bydd eich pensiwn yn cronni ar gyfradd arafach. Felly efallai yr hoffech ystyried talu cyfraniadau ychwanegol.
Bydd y mwyafrif o gynlluniau pensiwn yn caniatáu i chi dalu mwy na swm y cyfraniad safonol.
Os penderfynwch beidio â dychwelyd i'r gwaith
Bydd y pensiynau rydych wedi talu i mewn yn aros â'ch darparwr pensiwn nes i chi gyrraedd eich ymddeoliad.
Os oes gennych bensiwn budd wedi’i diffinio, gallai hyn gynyddu â chwyddiant bob blwyddyn.
Os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, bydd y cyfraniadau rydych wedi'u gwneud yn parhau i gael eu buddsoddi a gall gwerth y gronfa gynyddu neu ostwng. Efallai y byddwch hefyd yn gallu gwneud cyfraniadau (yn amodol ar y lwfans blynyddol).
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Y lwfans blynyddol ar gyfer rhyddhad treth ar gynilion pensiwn
A oes gwahaniaeth pa fath o bensiwn sydd gennyf?
Nodir uchod y cyfraniadau a dalwyd gennych chi a'ch cyflogwr yn ystod absenoldeb mamolaeth/tadolaeth. Fodd bynnag, bydd y ffordd y mae'ch buddion pensiwn yn cronni yn ystod yr absenoldeb yn dibynnu ar y math o gynllun rydych yn aelod ohono.
Cynlluniau buddion wedi’u diffinio
Mae'r rhain yn talu incwm ymddeol yn seiliedig ar eich cyflog a pha mor hir rydych wedi gweithio i'ch cyflogwr.
Mae pensiynau buddion wedi’u diffinio yn cynnwys cynlluniau pensiwn ‘cyflog terfynol’ a ‘chyfartaledd gyrfa’.
Yn gyffredinol, dim ond o gynlluniau pensiwn gweithle sector cyhoeddus neu hŷn y mae'r rhain ar gael erbyn hyn.
Os ydych mewn pensiwn cyflog terfynol, byddwch yn parhau i gronni hawl i gael pensiwn yn seiliedig ar eich cyflog cyn i chi fynd ar gyfnod mamolaeth, ac unrhyw gynydd tâl yn ystod cyfnod mamolaeth. Mae hyn oherwydd ei fod yn cyfrif fel ‘gwasanaeth pensiynadwy’.
Os penderfynwch gymryd unrhyw absenoldeb di-dâl ychwanegol, mae hwn yn cael ei ystyried yn wasanaeth na ellir ei bensiynu.
Felly, er na fyddwch yn gadael y cynllun - nid yw'r cyfnod hwn o absenoldeb di-dâl yn cyfrif tuag at eich gwasanaeth pensiynadwy ac felly gallai arwain at bensiwn is pan fyddwch yn ymddeol. Fodd bynnag, efallai y byddwch yn gallu talu cyfraniadau ychwanegol i wneud yn iawn am unrhyw gyfnod o wasnanath nad yw’n pensiynadwy.
Cynlluniau gyrfa ar gyfartaledd
Byddwch yn parhau i gronni'ch pensiwn tra byddwch ar absenoldeb mamolaeth/tadolaeth â thâl. Er y bydd yn seiliedig ar eich cyflog cyn i chi fynd ar gyfnod mamolaeth, ac unrhyw gynydd tâl yn ystod cyfnod mamolaeth.
Os penderfynwch gymryd absenoldeb di-dâl ychwanegol, ni fyddwch yn cronni'ch pensiwn am y cyfnod hwnnw. Fodd bynnag, efallai y byddwch yn gallu talu cyfraniadau ychwanegol i wneud yn iawn am unrhyw gyfnod o wasnanath nad yw’n pensiynadwy.
Cynlluniau cyfraniadau wedi’u ddiffinio
Mae'r rhain yn cronni cronfa pensiwn i dalu incwm ymddeol i chi yn seiliedig ar faint rydych chi a/neu'ch cyflogwr yn ei gyfrannu, a faint mae hyn yn tyfu.
Tra ar absenoldeb mamolaeth/tadolaeth â thâl, mae’r cyfraniadau hyn yn dal i gael eu talu yn eich ‘cronfa’.
Bydd eich cyfraniadau yn seiliedig ar eich enillion gwirioneddol. Bydd cyfraniadau eich cyflogwr yn seiliedig ar eich cyflog cyn i chi fynd ar gyfnod mamolaeth, ac unrhyw gynydd tâl yn ystod cyfnod mamolaeth.
Os penderfynwch gymryd unrhyw absenoldeb di-dâl ychwanegol, nid oes angen i chi gyfrannu. Ac nid oes angen i'ch cyflogwr gyfrannu oni bai bod eich contract cyflogaeth neu reolau'r cynllun yn nodi fel arall.
Beth am fy Mhensiwn y Wladwriaeth?
Mae'ch Pensiwn y Wladwriaeth yn seiliedig ar eich cofnod Yswiriant Gwladol.
Mae'r cofnod hwn yn seiliedig ar y nifer o flynyddoedd rydych wedi talu Yswiriant Gwladol amdanynt, neu sawl blwyddyn o gredyd Yswiriant Gwladol sydd gennych.
Tâl Mamolaeth
Mae Tâl Mamolaeth yn destun i ddidyniadau Yswiriant Gwladol. Os yw'ch tâl mamolaeth yn £242 yr wythnos neu fwy, byddwch yn parhau i dalu Yswiriant Gwladol, a fydd yn cyfrif tuag at eich Pensiwn y Wladwriaeth. Os ydych yn ennill rhwng £123 a £242 yr wythnos, byddwch yn cronni credydau Yswiriant Gwladol – ond nid oes rhaid i chi dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol.
Budd-dal Plant
Os yw'ch plentyn o dan 12 oed ac os nad ydych yn gweithio neu os nad ydych yn ennill digon i dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol, gall Budd-dal Plant eich helpu i fod yn gymwys i gael credydau Yswiriant Gwladol
Mae'r credydau hyn yn cyfrif tuag at eich Pensiwn y Wladwriaeth.
Cyfraniadau Gwirfoddol
Gellir talu'r rhain os gwelwch fod gennych fwlch yn eich cofnod Yswiriant Gwladol.
Mae'n bwysig hefyd ystyried eich amgylchiadau a'ch cynlluniau. Mae hyn oherwydd efallai y byddwch yn cronni digon o ‘flynyddoedd cymwys’ os dychwelwch i’r gwaith yn y dyfodol heb lenwi unrhyw fylchau cyfredol.
Mwy o wybodaeth
Os oes gennych unrhyw gwestiwn am eich pensiwn ac absenoldeb mamolaeth/tadolaeth, er enghraifft nad yw’ch cyflogwr yn talu’r lefel cywir o gyfraniadau pensiwn, cysylltwch â ni a gallwn eich helpu.
Angen mwy o wybodaeth am bensiynau?
Ffoniwch ni am ddim ar 0800 756 1012 neu defnyddiwch ein gwe-sgwrsYn agor mewn ffenestr newydd. Bydd un o’n harbenigwyr pensiwn yn hapus i ateb eich cwestiynau.
Mae ein help yn ddiduedd ac am ddim i’w ddefnyddio, p’un ai yw hynny ar-lein neu dros y ffôn.
Oriau agor: Dydd Llun i ddydd Gwener, 9am i 5pm. Ar gau ar wyliau banc.
