Mae gan fuddsoddwyr ystod eang o gynhyrchion buddsoddi i ddewis ohonynt, pob un â'i fanteision a'i anfanteision ei hun. Yma edrychwn ar y prif fathau o fuddsoddiadau sydd ar gael a beth i'w ddisgwyl ganddynt.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Cynhyrchion buddsoddi
Gallwch fuddsoddi'n uniongyrchol mewn buddsoddiadau, fel cyfranddaliadau, ond mae ffordd fwy poblogaidd i fuddsoddi ynddynt yn anuniongyrchol trwy gronfa fuddsoddi. Dyma lle mae'ch arian yn cael ei gyfuno â buddsoddwyr eraill a'i wasgaru ar draws amrywiaeth o wahanol fuddsoddiadau, gan helpu i leihau risg. Mae llawer o wahanol ffyrdd i gael gafael ar gronfeydd buddsoddi, fel trwy Gyfrifon Cynilo Unigol (ISAs) a phensiynau yn y gweithle.
Mae'r tabl isod yn disgrifio'n fyr y ffyrdd mwyaf poblogaidd i fuddsoddi'ch arian.
Hefyd, edrychwch ar y nodyn o dan y tabl ar sut y gallai lefel y ffioedd a godir effeithio ar unrhyw enillion posib a gewch.
Ydych angen cymorth yn gwneud dewisiadau buddsoddi craff?
Ydach chi'n ansicr am p'un ai fuddsoddi eich arian ai peidio, neu ddim yn gwybod ble i gychwyn?
Am gymorth i wneud dewisiadau buddsoddi craff, deall risg, arallgyfeirio a ble i ddarganfod buddsoddiadau wedi eu rheoleiddio, darganfyddwch mwy ar wefan InvestSmart yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol
| Cynhyrchion buddsoddi (anuniongyrchol h.y. cynhyrchion y gellir cyrchu cronfeydd buddsoddi drwyddynt). | Sut mae’n gweithio |
|---|---|
|
Ffordd ddi-dreth o fuddsoddi mewn cyfranddaliadau neu gronfeydd buddsoddi, hyd at derfyn blynyddol (£20,000 ar gyfer 2022/23 ar hyn o bryd). Mae llawer o ymddiriedolaethau uned ac OEICs (Ymddiriedolaethau uned a chwmnïau buddsoddi penagored) yn dod wedi'i becynnu ymlaen llaw fel ISAs. Fel arall, gallwch ddewis drosoch eich hun pa fuddsoddiadau ac arian i'w rhoi yn eich ISA. |
|
|
Ffordd o fuddsoddi ar gyfer y dyfodol, â chyfraniad ‘atodol’ gan eich cyflogwr a rhyddhad treth gan y llywodraeth. Buddsoddir eich arian mewn cronfeydd cyfun. |
|
|
Ffordd o fuddsoddi ar gyfer y dyfodol, â rhyddhad treth gan y llywodraeth. Buddsoddir eich arian mewn cronfeydd cyfun. Gallwch ddefnyddio pensiwn personol os nad oes mynediad gennych i bensiwn gweithle. Nid ydych eisiau colli allan ar gyfraniadau eich cyflogwr. |
|
|
Contract yswiriant bywyd sydd hefyd yn gyfrwng buddsoddi. Rydych yn buddsoddi am dymor penodol neu nes i chi farw. |
|
|
Polisi gwaddol |
Polisi yswiriant bywyd sydd hefyd yn gyfrwng buddsoddi. Ei nod yw rhoi cyfandaliad i chi ar ddiwedd tymor penodol. Yn aml, byddwch yn dewis pa gronfeydd buddsoddi i'w cael yn eich polisi. |
|
Polisïau oes cyfan |
Ffordd o fuddsoddi swm rheolaidd neu gyfandaliad fel yswiriant bywyd. Mae'n talu allan ar ôl marwolaeth, ac fe'i defnyddir yn aml ar gyfer cynllunio ystadau. Yn aml, byddwch yn dewis pa gronfeydd buddsoddi i'w cael yn eich polisi. |
| Buddsoddiadau uniongyrchol | Sut mae’n gweithio |
|---|---|
|
Mae cyfranddaliadau yn cynnig ffordd i chi fod yn berchen ar gyfran uniongyrchol mewn cwmni - a elwir hefyd yn ecwiti. Mae eu gwerth yn codi ac yn cwympo yn unol â nifer o ffactorau, a allai gynnwys perfformiad neu ragolwg y cwmni, teimlad y buddsoddwr ac amodau cyffredinol y farchnad neu economaidd. |
| Cronfeydd buddsoddi (anuniongyrchol) | Sut mae’n gweithio |
|---|---|
|
Ymddiriedolaethau uned a chwmnïau buddsoddi penagored (OEICs) |
Cronfeydd a reolir gan reolwr buddsoddi proffesiynol. Mae llawer o wahanol strategaethau a lefelau risg i ddewis ohonynt a gallant fuddsoddi mewn un neu fwy o ddosbarthiadau asedau gwahanol. Math arall o fuddsoddiad ‘cyfunol’ lle mae eich arian yn cael ei gyfuno ag arian buddsoddwyr eraill a’i reoli gan reolwr buddsoddi proffesiynol. Sefydlir ymddiriedolaethau buddsoddi fel cwmnïau sydd â'u byrddau cyfarwyddwyr eu hunain ac fe'u rhestrir ar y gyfnewidfa stoc. Rydych yn buddsoddi yn y gronfa trwy brynu a gwerthu cyfranddaliadau yn yr ymddiriedolaeth fuddsoddi naill ai'n uniongyrchol neu trwy'r cynhyrchion a restrir yn y tabl nesaf. Unwaith eto, mae llawer o wahanol strategaethau a lefelau risg i ddewis ohonynt. |
|
Cronfeydd cwmnïau yswiriant |
Cronfeydd buddsoddi sy'n cael eu rhedeg gan gwmnïau yswiriant bywyd. Pan fyddwch yn buddsoddi trwy gynnyrch yswiriant neu bensiwn (gwelwch y tabl isod), byddwch yn aml yn dewis sut mae'ch arian yn cael ei fuddsoddi. Gallai'r dewis fod o gronfeydd y cwmni yswiriant ei hun neu i gronfeydd buddsoddi sy'n cyfateb i'r rhai sy'n cael eu rhedeg gan reolwyr eraill. |
|
Cronfeydd olrhain |
Mae rhai cronfeydd buddsoddi yn cymryd strategaeth ‘olrhain’. Mae gwerth y gronfa yn cynyddu neu'n gostwng yn unol â mynegai marchnad stoc (mesur o ba mor dda mae'r farchnad stoc yn gwneud). Yn aml mae gan gronfeydd olrhain daliadau is na mathau eraill o gronfa. Yn debyg i gronfeydd olrhain mae Cronfeydd Masnach Cyfnewid (ETFs), sydd hefyd yn anelu at olrhain mynegeion penodol. Mae ETFs, yn wahanol i gronfeydd olrhain, yn cael eu masnachu ar y farchnad stoc. |
Nid oes unrhyw sicrwydd o sut y bydd eich buddsoddiad yn perfformio. Yn achos cyfranddaliadau cwmni, mae'n dibynnu'n bennaf ar berfformiad y cwmni, rhagolwg economaidd a disgwyliadau buddsoddwyr o sut y bydd y cwmni'n perfformio yn y dyfodol.
Gyda chronfeydd, mae'r swm a gewch yn ôl yn dibynnu ar ffactorau gan gynnwys pa mor hir rydych wedi buddsoddi, y gymysgedd o wahanol fuddsoddiadau yn y gronfa, perfformiad y buddsoddiadau hynny a'r ffioedd rydych yn eu talu.
Ffordd i ledaenu eich risgiau yw dewis ystod o wahanol ‘ddosbarthiadau asedau’. Er enghraifft, gallai hyn olygu dewis cronfa sy'n buddsoddi mewn cymysgedd o:
- arian
- bondiau
- cyfranddaliadau
- bondiau ac eiddo, a/neu
- buddsoddi mewn sawl cronfa.
Pam mae ffioedd yn bwysig
Gall ffioedd a thaliadau leihau eich enillion buddsoddi, yn enwedig dros gyfnod hwy o amser. Pan fyddwch yn buddsoddi’n uniongyrchol, fel arfer bydd rhaid i chi dalu taliadau ‘delio’.
Mae'r ffioedd yn amrywio yn ôl y gronfa, cynnyrch a darparwr ac nid ydynt bob amser yn hawdd eu gweld. Efallai y bydd ffioedd hefyd am lwyfannau cronfa neu gyngor ariannol, yn dibynnu ar sut rydych yn prynu'ch cronfeydd.
Y rhif i edrych amdano mewn dogfennau cronfa fel y Ddogfen Gwybodaeth Buddsoddwyr Allweddol (KIID) yw'r Ffigur Taliadau Parhaus (OCF).
Mae'r OCF yn ystyried y tâl rheoli blynyddol (AMC) a holl gostau rhedeg y gronfa.
Camau nesaf
Unwaith y byddwch yn gwybod pa fath o fuddsoddiad, cronfa neu gynnyrch a allai fod yn addas i chi, rydych yn barod i feddwl am fuddsoddi.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Canllaw dechreuwyr i fuddsoddi
Help gyda chostau byw
Ydych chi’n poeni am arian oherwydd rhent cynyddol, biliau ynni uchel neu ddyled? Os felly, rydym yma i helpu.
Cymerwch y camau cyntaf i ddod o hyd i’ch ffordd ymlaen gyda’n canllawiau i’ch helpu gyda chostau byw.
