Efallai y cewch gyfandaliad fel rhan o'ch setliad ariannol. Os nad ydych eisoes wedi penderfynu ar gyfer beth y byddwch yn ei ddefnyddio, meddyliwch am eich opsiynau yn ofalus.
Cymryd gofal o’ch cyfandaliad yn y tymor byr
Oni bai eich bod eisoes yn gwybod yn union beth rydych am ei wneud, mae'n werth rhoi'r cyfandaliad mewn cyfrif cynilo wrth i chi bwyso a mesur eich opsiynau.
Mae’n bwysig cadw ‘byffer’ yn eich cyfrif cyfredol neu mewn cyfrif cynilo mynediad hawdd i dalu am gostau annisgwyl.
Cadw’ch cyfandaliad yn ddiogel
Caiff arian parod a roddwch mewn banc neu gymdeithas adeiladu yn y DU (a awdurdodir gan Awdurdod Rheoleiddio Prudential) ei ddiogelu gan Gynllun Iawndal y Gwasanaethau Ariannol (FSCS).
Terfyn diogelwch cynilion yr FSCS yw £85,000 (neu £170,000 ar gyfer cyfrifon ar y cyd) fesul cwmni awdurdodedig.
Mae’n werth nodi bod rhai banciau yn rhan o’r un cwmni awdurdodedig. Os oes gennych fwy na’r terfyn o fewn yr un banc, neu gwmni awdurdodedig, mae’n syniad da symud y gormodedd i sicrhau bod eich arian wedi’i ddiogelu.
Darganfyddwch pa fanciau sy’n rhan o ba gwmnïau awdurdodedig ar wefan Banc Lloegr
Mae arian mewn Cynilion a Buddsoddiadau Cenedlaethol wedi’u gwarantu gan y llywodraeth, waeth faint o arian sydd gennych.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw A ddylwn gynilo neu fuddsoddi fy arian?
Sicrhau eich dyfodol
Nid oes unrhyw un ffordd ‘sy’n siwtio pawb’ o fynd ati i ddiogelu’ch dyfodol ariannol. Bydd eich dull o fynd ati’n dibynnu ar:
- faint o arian sydd gennych i’w gynilo neu i’w fuddsoddi.
- a oes gennych ddyledion i’w talu’n gyntaf.
- am ba hyd y cewch adael eich arian mewn cyfrif cynilo neu wedi ei fuddsoddi.
- faint o risg yr ydych yn fodlon i’w chymryd ac a gewch adael eich arian wedi ei fuddsoddi am yr hirdymor. Er enghraifft, a fyddech yn pryderu petaech wedi buddsoddi £10,000 a bod ei werth wedi gostwng i £9,000 chwe mis yn ddiweddarach? Cofiwch y gall eich agwedd at risg newid yn ddibynnol ar eich rheswm dros fuddsoddi.
Pethau i’w gwneud a phethau i’w hosgoi
Pethau i’w gwneud
-
Treuliwch amser i benderfynu beth yw eich blaenoriaethau ariannol ar hyn o bryd yn ogystal â’ch nodau hirdymor.
-
Gwnewch yn siŵr fod gennych werth chwe mis o dreuliau wedi eu cynilo cyn i chi ystyried buddsoddi.
-
Ceisiwch gyngor ariannol annibynnol oni bai eich bod yn ddigon hyderus i ddewis eich buddsoddiadau eich hun.
-
Meddyliwch am eich agwedd tuag at risg. Mae nifer o bobl sy’n colli arian wrth fuddsoddi yn gwneud hynny gan eu bod yn cyfnewid eu buddsoddiadau am arian parod pan fydd y prisiau wedi gostwng.
Pethau i’w hosgoi
-
Peidiwch â gwneud penderfyniadau ariannol hirdymor os teimlwch dan bwysau, oherwydd efallai na fyddwch yn gwneud y penderfyniadau gorau.
-
Peidiwch â buddsoddi hyd nes i chi glirio unrhyw ddyledion fel cardiau siop, cardiau credyd neu fenthyciadau banc.
-
Peidiwch â buddsoddi mewn unrhyw beth nad ydych yn ei ddeall.
-
Peidiwch â meddwl bod rhaid i chi fuddsoddi popeth neu ddim byd o gwbl: gallwch fuddsoddi symiau bach a phwyso a mesur y sefyllfa ymhen rhyw chwe mis.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw dechreuwyr i fuddsoddi
Prynu eiddo newydd
Cyfrifiannell fforddiadwyedd morgais
Cyfrifwch beth gallwch ei fforddio os oes angen i chi brynu cartref newydd.
Gallwch wirio hwn ar ein Cyfrifiannell fforddiadwyedd morgais
Os mai dim ond digon ar gyfer blaendal bach sydd gennych - er enghraifft, 5% neu 10% - efallai y gallwch fenthyca trwy'r cynllun Cymorth i Brynu.
Darganfyddwch fwy ar wefan Cymorth i Brynu y llywodraeth.
Peidiwch ag anghofio y bydd gennych nifer o gostau sefydlog i’w talu, fel:
- Treth Stamp
- ffioedd arolygu, a
- costau cyfreithiol.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Y gost o brynu tŷ a symud
Buddsoddi mewn pensiwn
Peidiwch ag anghofio’ch pensiwn. Efallai y byddwch o’r farn bod blaenoriaethau ariannol eraill – pwysicach – ar hyn o bryd.
Ond peidiwch ag oedi’n rhy hir cyn talu i mewn i’ch pensiwn neu gychwyn un newydd.
Efallai y bydd gennych gyfandaliad o bensiwn eich cyn partner sydd angen ei fuddsoddi gennych. Os felly, efallai y byddwch angen cyngor ynglŷn â beth i’w wneud ag ef.
Mae’n syniad da i ddechrau casglu gwybodaeth ar y pensiynau sydd gennych eisoes
Cyfrifwch beth fydd swm tebygol eich Pensiwn y Wladwriaeth ar wefan GOV.UK a faint, a dybiwch, byddwch ei angen i fyw arno wedi i chi ymddeol.
Os ydych yn gyflogedig, bydd gan eich cyflogwr gynllun pensiwn eisoes y gallwch ymuno ag ef neu bydd yn cynnig un i chi.
Mae hyn yn debygol o fod yn ddewis gwell na sefydlu’ch pensiwn eich hun, oherwydd bydd eich cyflogwr yn cyfrannu ato hefyd.
Am drafod eich opsiynau pensiwn?
Gall un o’n harbenigwyr eich arwain drwy eich opsiynau yn ystod ysgariad. Byddant yn siarad â chi am beth fydd rhaid i chi feddwl amdano, a ble i gael cyngor rheoledig os oes ei angen arnoch.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Cofrestru awtomatig - cyflwyniad
Diogelu dyfodol eich plant
Efallai y byddwch am fuddsoddi rhan o’ch cyfandaliad i dalu am gostau addysg eich plant neu’r gost o’u magu.
Ystyriwch ddefnyddio cyfrif di-dreth, fel ISA Iau (neu Gronfa Ymddiriedolaeth Plant os oes gan eich plentyn un yn barod).
Mae terfynau ar faint gallwch ei roi i mewn ynddynt bob blwyddyn.
Gallwch ddewis ISA arian parod neu stociau a chyfranddaliadau, neu gallwch rannu’r arian rhyngddynt.
