Wrth benderfynu a ddylid rhoi credyd i chi, bydd banc neu sefydliadau eraill yn aml yn gwirio eich hanes credyd drwy ofyn i un neu fwy o asiantaethau gwirio credyd am wybodaeth o'ch adroddiad credyd.
Gallwch wirio eich adroddiad credyd am ddim ac mae'n dda gwneud hynny'n rheolaidd gan na fydd yn effeithio ar eich cyfle o gael credyd. Mae ein canllaw yn esbonio sut i wirio a pham ei fod yn bwysig.
Beth yw adroddiad credyd?
Mae adroddiad credyd yn gofnod o'ch gweithgarwch credyd a'ch cyfrifon sydd gennych, gan ddefnyddio gwybodaeth a ddarperir gan fanciau, cymdeithasau adeiladu, awdurdodau lleol a llysoedd. Gall hyn gynnwys eich hanes o wneud cais am gynhyrchion credyd (ee, cerdyn credyd) a'ch hanes o reoli taliadau. Mae eich adroddiad yn un o'r pethau y bydd banciau neu fenthycwyr yn eu defnyddio i benderfynu a ddylid rhoi benthyg i chi neu adael i chi agor cyfrif.
Yn y Deyrnas Unedig, mae pedair asiantaeth sy'n llunio'r wybodaeth hon:
- Experian
- Equifax
- TransUnion
- Crediva
Fe'u gelwir yn Asiantaethau Gwirio Credyd (CRAs). Bydd gan bob CRA adroddiad credyd arnoch er y gallai'r wybodaeth ym mhob un fod yn wahanol.
Mae pob un ohonynt yn cadw ffeil amdanoch, (a elwir yn adroddiad credyd neu ffeil credyd), er y gall yr wybodaeth amrywio rhwng gwahanol CRAs.
Pa wybodaeth sydd yn eich adroddiad credyd?
Fel arfer, mae eich adroddiad credyd yn cadw'r wybodaeth ganlynol:
- Rhestr o'ch cynhyrchion credyd. Mae hyn yn cynnwys cyfrifon banc a chardiau credyd yn ogystal â threfniadau credyd eraill megis cytundebau benthyciad sy'n weddill, cyfrifon cyfredol gyda gorddrafftiau neu gofnodion talu cwmni cyfleustodau. Byddant yn dangos a ydych wedi gwneud ad-daliadau ar amser ac yn llawn. Bydd eitemau fel taliadau a fethwyd neu daliadau hwyr yn aros ar eich adroddiad credyd am hyd at chwe blynedd.
- Manylion unrhyw bobl sydd â chysylltiad ariannol â chi - er enghraifft, oherwydd eich bod wedi cymryd benthyciad ar y cyd gyda'ch partner.
- Gwybodaeth cofnodion cyhoeddus fel Dyfarniadau Llys Sirol (a elwir yn 'Decrees' yn yr Alban), methdaliad, Gorchmynion Rhyddhau o Ddyled a threfniadau gwirfoddol unigol. Gall y rhain aros ar eich adroddiad am hyd at chwe blynedd neu fwy mewn rhai amgylchiadau.
- Os ydych ar y gofrestr etholiadol. Mae hyn yn helpu i gadarnhau eich cyfeiriad felly mae cofrestru i bleidleisio yn ffordd hawdd o wella eich sgôr credyd.
- Unrhyw gysylltiadau ariannol â chyfeiriadau blaenorol neu enwau eraill rydych chi wedi'u defnyddio, gan gynnwys pobl rydych chi wedi rhannu cyllid â nhw, fel morgais ar y cyd.
- Os yw rhywun wedi dwyn eich hunaniaeth a'ch bod wedi dioddef twyll, gellir cynnwys hyn yn eich adroddiad credyd o dan yr adran Cifas. Darganfyddwch fwy am yr hyn y mae marciwr Cifas yn ei olygu yn ein canllaw Sut i wella eich sgôr credyd.
- Eich manylion personol fel eich enw a'ch dyddiad geni.
Nid yw eich adroddiad credyd yn cynnwys gwybodaeth bersonol arall fel eich cyflog, crefydd neu unrhyw gofnod troseddol.
Beth yw'r gwahaniaeth rhwng adroddiad credyd a sgôr credyd?
Dim ond y ffeil a gedwir gan bob CRA sy'n cynnwys yr holl wybodaeth uchod yw eich adroddiad credyd.
Mae eich sgôr credyd yn rhif sy'n cynnig arwydd cyffredinol o ba mor debygol ydyw y gallai sefydliadau gynnig credyd i chi, yn seiliedig ar y wybodaeth yn eich adroddiad credyd. Nid yw cael sgôr uchel yn sicrhau y bydd unrhyw fenthyciwr penodol yn cynnig credyd i chi mewn gwirionedd. Mae hyn oherwydd bod pob cwmni yn defnyddio ei feini prawf ei hun, a allai amrywio yn dibynnu ar ba gynnyrch credyd rydych chi'n gwneud cais amdano.
Gallwch ddarganfod mwy am ddeall a gwella eich sgôr credyd yn ein canllaw Sut i wella eich sgôr credyd.
Sut i wirio eich adroddiad credyd am ddim
Yn ôl y gyfraith, mae'n rhaid i bob CRA roi copi o'ch adroddiad credyd statudol i chi am ddim.
Gallwch wirio eich adroddiad credyd mor aml ag y dymunwch, ac ni fydd yn effeithio ar eich sgôr.
Mae'n werth cael copi o'ch adroddiad credyd gan bob CRA os nad ydych wedi gwneud cais amdano o'r blaen neu os nad ydych wedi ei wirio ers peth amser. Mae hynny oherwydd efallai bod ganddynt wybodaeth wahanol gan ddarparwyr credyd gwahanol, er bod cryn dipyn o orgyffwrdd rhyngddynt.
Gallwch gael copi o'ch adroddiad credyd statudol ar-lein neu archebu copi papur drwy gysylltu â'r asiantaethau sgorio credyd yn uniongyrchol:
- Gwiriwch eich adroddiad Credyd TransUnionYn agor mewn ffenestr newydd
- Gwiriwch eich adroddiad credyd EquifaxYn agor mewn ffenestr newydd
- Gwiriwch eich adroddiad credyd ExperianYn agor mewn ffenestr newydd
- Gwiriwch eich adroddiad credyd CredivaYn agor mewn ffenestr newydd
Darganfyddwch fwy am sut i gael copi ysgrifenedig o'ch adroddiad credyd gan Swyddfa'r Comisiynydd GwybodaethYn agor mewn ffenestr newydd
Mae darparwyr eraill sy'n gweithio gyda'r CRAs i ddarparu mynediad rheolaidd am ddim i'ch sgôr credyd a'ch adroddiad credyd gan gynnwys:
- Gwiriwch eich sgôr ac adroddiad credyd TransUnion am ddim drwy'r Clwb Credyd MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd
- Gwiriwch eich sgôr ac adroddiad credyd Equifax am ddim drwy ClearScoreYn agor mewn ffenestr newydd
- Gwiriwch eich sgôr credyd yn unig am ddim Experian (mae eich adroddiad ar gael ar wahân)Yn agor mewn ffenestr newydd ar Experian
Efallai y bydd opsiynau am dâl hefyd ar gael gyda nodweddion ychwanegol.
Pwy sy'n edrych ar fy adroddiad credyd?
Pan fyddwch yn gwneud cais am gredyd, fel arfer bydd disgwyl i chi roi eich caniatâd i'r darparwr credyd i wirio eich adroddiad credyd.
Nid yw'r term 'darparwr credyd' yn cynnwys banciau a chwmnïau cardiau credyd yn unig. Mae hefyd yn cynnwys, er enghraifft, ddarparwyr gwasanaethau ffôn symudol os oes gennych gontract ffôn (ond nid os ydych ar gytundeb talu wrth fynd) neu gwmnïau sydd am wirio eich gallu i wneud taliadau ar amser, fel darparwyr ynni.
Gall cyflogwyr a landlordiaid hefyd wirio eich adroddiad credyd. Fodd bynnag, dim ond gwybodaeth cofnodion cyhoeddus y byddant fel arfer yn ei gweld, megis:
- gwybodaeth am y gofrestr etholiadol
- cofnodion ansolfedd
- dyfarniadau Llys (a elwir yn 'Decrees' yn yr Alban).
Beth yw'r gwahaniaeth rhwng chwiliad caled a chwiliad meddal?
Nid yw chwiliad 'meddal' yn weladwy i unrhyw un ond chi a'r asiantaeth gwirio credyd (CRA) felly nid yw'n effeithio ar eich sgôr credyd o gwbl.
Mae enghreifftiau o chwiliad meddal yn cynnwys gwirio'ch adroddiad eich hun, darparwr credyd yn gwirio'ch adroddiad i wneud gwiriad ID, neu gyfrifiannell cymhwysedd sy'n gwirio'r tebygolrwydd y byddwch yn cael eich derbyn am gynnyrch credyd.
Mae chwiliad 'caled' yn weladwy i ddarparwyr credyd a bydd yn digwydd pan fyddwch yn gwneud cais am gynnyrch credyd fel benthyciad, morgais neu gontract ffôn symudol.
Bydd chwiliad caled yn effeithio ar eich sgôr credyd a gall llawer o chwiliadau caled mewn cyfnod byr o amser wneud i ddarpar fenthycwyr feddwl eich bod yn dibynnu gormod ar gredyd ac y gallwch fod yn risg uchel.
Gall chwiliadau caled aros ar eich adroddiad credyd am hyd at ddwy flynedd, a dyna pam ei bod yn dda gwneud cais am gyn lleied o gynhyrchion credyd â phosibl mewn blwyddyn a defnyddio gwirwyr cymhwysedd chwiliad meddal lle bo hynny'n bosibl cyn i chi wneud cais.
Darganfyddwch beth allwch chi ei wneud os ydych yn cael eich gwrthod credyd yn ein canllaw Beth i'w wneud os ydych yn cael eich gwrthod am fenthyciad neu gerdyn credyd.
Pa mor aml ddylwn i wirio fy adroddiad credyd?
Mae'n gwneud synnwyr ei wirio o bryd i'w gilydd i sicrhau nad oes unrhyw gamgymeriadau, neu nad ydych wedi methu unrhyw daliadau heb sylweddoli hynny.
Gallwch wirio eich adroddiad credyd mor aml ag y dymunwch ac ni fydd yn effeithio ar eich statws credyd gan ei fod yn cyfrif fel chwiliad meddal.
Os ydych yn ystyried gwneud cais am gredyd
Os ydych chi'n siopa o gwmpas ond ddim yn barod i wneud cais eto, yna gwnewch hi'n glir a gofynnwch am ddyfynbris, 'chwiliad dyfynbris' neu ('gwiriad credyd chwiliad meddal') neu defnyddiwch 'wiriwr cymhwysedd'.
Dyma lle mae benthyciwr yn chwilio'ch cofnod credyd - naill ai i benderfynu a ydych yn gymwys am gredyd neu i ddarparu dyfynbris - ond heb iddo effeithio ar eich adroddiad credyd.
Os ydych yn gwneud cais am gredyd
Mae'n syniad da gwirio eich adroddiad credyd yn gyntaf, yn enwedig os nad ydych wedi edrych arno ers peth amser.
Os yw'ch sgôr credyd yn isel neu os ydych yn poeni am fod yn gymwys i gael credyd, dylech edrych ar ffyrdd i wella eich sgôr credyd yn gyntaf.
Os ydych yn gwneud cais am rywbeth pwysig fel morgais, dylech geisio peidio â gwneud unrhyw geisiadau credyd eraill yn y chwe mis blaenorol.
Os ydych wedi cael eich gwrthod am gredyd
Gall cael eich gwrthod am gredyd fod yn dorcalonnus, ond gall gwirio eich adroddiad credyd eich helpu i ddeall pam y gallech fod wedi cael eich gwrthod. Fodd bynnag, dim ond y darparwr credyd fydd yn gwybod y rheswm dros wrthod cynnig credyd i chi, felly efallai y byddwch am ofyn iddo ddweud hyn wrthych, er nad oes rhaid iddo ddweud wrthych pam.
Mae'n bosibl y gwrthodir credyd gyda hanes credyd rhagorol oherwydd bod darparwyr credyd yn edrych ar nifer o bethau wrth benderfynu rhoi benthyg, gan gynnwys a ydynt yn credu y gallwch fforddio ymgymryd ag ymrwymiad credyd arall.
Gwiriwch eich adroddiad credyd am gamgymeriadau, diweddaru hen gyfeiriadau a gwnewch yn siŵr eich bod wedi cofrestru i bleidleisio i helpu i wella'ch sgôr credyd.
Gallwch hefyd ddefnyddio ein teclyn am ddim i roi cynllun gweithredu i chi i wella'ch cyfle o gael eich derbyn yn y dyfodol Beth i'w wneud os ydych wedi cael gwrthod credyd